Lịch sử
nội soi Tai mũi họng
Lịch sử của
nội soi từ đầu thế kỷ 20 là đồng nghĩa với lịch sử của gia đình Wolf. Trong
suốt quá trình phát triển, tư duy sáng tạo và phát triển các sản phẩm được lưu
truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác để đưa cái tên R.Wolf được biết đến
như một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nội soi. Tất cả bắt đầu ở Berlin vào
ngày ngày 15 tháng 01 năm 1906. Nhà máy sản xuất dụng cụ và cơ điện tử y tế Brückner
& Wolf được thành lập. Trong cùng năm đó nó được đổi
tên thành "Nhà máy sản xuất dụng cụ và thiết bị cơ điện tử y tế
Georg Wolf GmbH". Khi Georg Wolf, một trong những tên tuổi nhất
trong lịch sử của nội soi, đặt nền móng của các công ty riêng của ông ở Berlin, một kỷ nguyên
mới và sáng tạo trong nội soi bắt đầu. Từ khởi đầu nhỏ với các ý tưởng lớn công
ty đã khá thành công nhanh chóng trong quá trình phát triển và sản xuất thiết
bị nội soi cho ngành y tế. Can đảm để theo đuổi con đường
riêng của mình, Với với sự quản lý và chiến lược kinh doanh tài tình, kết hợp
với đội ngũ nhân viên được đào tạo bài bản đã làm nên sự thành công của R.Wolf
ngày càng cao. Mục tiêu là có thể nhìn sâu vào cơ thể con người giúp bác sĩ
nhìn rõ hơn, chẩn đoán nhanh, chính xác hơn đó chính là lí do sử dụng nội soi
chẩn đoán. Georg Wolf, người đã lãnh đạo công ty thành công đến với những thành
công nhanh chóng, với sự phối hợp với các bác sĩ nổi tiếng, trong sản xuất, phát
triển các sản phẩm: ví dụ như trong
trường hợp của các ống soi dạ dày, đại tràng Wolf-Schindler nổi tiếng thế giới,
tiếp thị thành công các sản phẩm nội soi có chất lượng tuyệt vời và dễ sử dụng. Táo bạo trong kinh doanh, lãnh đạo tài tình, luôn có những ý tưởng
và sáng tạo các sản phẩm mới, phát triển kinh nghiệm cho ra những sản phẩm có
bí quyết và trình độ cao, liên tục phát triển các nhà phân phối trên toàn thế
giới, làm nên thương hiệu bậc nhất của công ty Georg Wolf GmbH về sản phẩn nội
soi chất lượng cao được công nhận trên toàn thế giới. Năm 1945 công
ty tạm dừng hoạt động.
Richard Wolf, khởi đầu được thừa hưởng 40
năm kinh nghiệm kinh doanh của cha mẹ, ban đầu làm việc như một nhà thiết kế. Sau cái chết của cha mình vào năm 1938 ông trở
thành người kế thừa và giám đốc quản lý. Và ngày 15-01-1947 Richard và Annemarie Wolf thành lập công ty mới
mang tên Richard Wolf GmbH đặt trụ sở tại Knittlingen.
Với sự cố gắng cộng với đội ngũ nhân viên
có kinh nghiệm trong Georg Wolf GmbH, họ đã tiếp nối được những thành công trên
toàn thế giới của công ty trong việc phát triển và tạo ra các sản phẩm nội soi
y tế.
Richard Wolf tiếp tục truyền
thống của cha ông, và ở Knittlingen, ông phát triển thành một doanh nghiệp với
các sản phẩm nội soi hiện đại, hướng tới tương lai. Cùng với ông, ông Herbert Schubert,
"người Berlin", đã đóng một vai trò quyết định trong việc hình
thành và khởi đầu của công ty, ông đã được trao quyền thương mại chung vào năm
1958. Tên của ông được gắn liền với tăng trưởng dư
nợ nói chung và các sản phẩm mới sáng tạo của công ty Richard Wolf.
Sau cái chết của Richard Wolf năm 1958, vợ
ông là Annemarie Wolf đã thay thế vị trí điều hành và quản lí công ty của ông. Cô tiếp tục công việc kinh doanh của riêng
mình, ngay trước khi mất vào năm 1968, bà đã thành lập quỹ Richard và Annemarie
Wolf. Năm 1969 ông Herbert Schubert đã trở thành
giám đốc và thành viên của hội đồng quản trị. Với sự lãnh đạo và những cam kết
kinh doanh của ông,cùng đội ngũ nhân viên rất năng động và chất lượng các sản
phẩm Wolf đã đưa công ty phát triển thịnh vượng như ngày nay.
Trong một môi trường tin cậy, sự hợp tác
với bác sĩ và các nhà khoa khoa học để có những ý tưởng sản xuất, phát triển
sản phẩm mới, sáng tạo ra các hệ thống phức tạp và cấp cao nhất với tính năng
và khả năng sử dụng hiện đại vượt trội.
Richard Wolf GmbH đã trở thành một trong
những nhà sản xuất hàng đầu và quan trọng nhất thế giới về nội soi đã được quốc
tế công nhận.
Phẫu thuật nội soi
tại Việt nam
Tại Việt Nam, phẫu
thuật cắt túi mật qua nội soi lần đầu tiên được thực hiện 23-9-1992, phẫu thuật
nội soi tai mũi họng năm 1997 tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Đến nay, đã có nhiều bệnh
viện được trang bị phương tiện và thực hiện phẫu thuật qua nội soi như BV Bình
Dân, Nhân Dân Gia Định, Phòng Khám Đa
Khoa Trường Đại học Y Dược Tp HCM, Hùng Vương, Từ Dũ, Trưng Vương, Đa khoa Cần
Thơ, Đa khoa Kiên Giang, và ở các tỉnh phía Bắc có Việt Đức, Bạch Mai, 108, 103
v.v… Hiện tại đã có rất nhiều bệnh viện Tỉnh, Quận, Huyện trang bị dàn máy nội
soi dùng trong chẩn đoán và phẫu thuật.
Nội soi mũi xoang hiện nay đang được xem
như một phương tiện cận lâm sàng phục vụ cho công tác khám chữa bệnh, trong khi
các nước trong khu vực (Thái Lan,
Singapore...),
nội soi mũi xoang được xem như là cách khám hiện đại. Đơn giản vì nguồn sáng từ
đèn CLAR (đèn đội lên đầu dùng cho công tác khám bệnh tai mũi họng) không thể
quan sát vào đến tận cuống mũi, càng không thể đánh giá được tình trạng của phức
hợp lỗ thông xoang mũi, luôn bỏ sót những tổn thương ở vùng vòm, mà đây là nơi
xuất phát những bệnh lý rất được quan tâm trong đó có bệnh ung thư vòm mũi họng.
Trong khi dưới độ sáng và phóng đại của máy nội soi giúp bác sĩ quan sát kỹ và
đánh giá đúng các bệnh lý quan trọng ở thanh quản. Đặc biệt, trong các trường hợp
khạc ra máu, phương tiện này giúp chẩn đoán rõ ràng máu chảy từ vùng mũi họng
hay từ phế quản, không làm lệch hướng chẩn đoán như trước kia. Với phẫu thuật nội
soi mũi xoang, những chấn thương tại chỗ cũng như những chấn thương về mặt tâm
lý được giảm xuống đến mức thấp nhất. Công việc của họ không bị gián đoạn vì thời
gian nằm viện quá lâu như trước đây nữa. Và do đó, giảm được chi phí điều trị một
cách đáng kể. Sự phối hợp đồng bộ giữa mắt - hai tay trong các thao tác là một
điều kiện khắt khe cho phẫu thuật nội soi mũi xoang. Trong từng cuộc phẫu thuật
nội soi, đòi hỏi phẫu thuật viên phải nhanh nhẹn và chính xác đến từng milimét,
nhằm hạn chế sự chảy máu và tránh thương tổn sang các vùng giải phẫu quan trọng
kế cận.Trong vài năm tới, nội soi tai mũi họng sẽ được ứng dụng rộng rãi trong
chẩn đoán và điều trị, đó là tín hiệu đáng mừng cho người bệnh. Hội nhập khối
ASEAN, cùng với kinh tế, các ngành kỹ thuật, những yêu cầu ngày càng cao trong
khám chữa bệnh cũng sẽ được đặt ra. Do đó, nội soi tai mũi họng phải được xem
như là cách khám hiện đại thay thế cho cách khám thông thường như hiện nay.Vấn
đề sau cùng của nội soi mũi xoang trong chẩn đoán và điều trị là con người, một
yếu tố quan trọng bậc nhất trong các ngành kỹ thuật cao. Các dụng cụ có tối tân
đến mức nào đi nữa cũng chỉ là một đống sắt vụn không hơn nếu bỏ qua yếu tố con
người.
Phẫu
thuật nội soi mũi xoang (FESS - Functional Endoscopic Sinus Surgery)
Phẫu thuật nội soi
mũi xoang (FESS - Functional Endoscopic
Sinus Surgery) là phẫu thuật xoang qua đường mũi với sự hướng dẫn của ống nội
soi. Từ sau các báo cáo của Kennedy & Stammberger về công trình nghiên cứu ứng
dụng ống nội soi cứng để chẩn đoán và điều trị viêm mũi xoang tại Hoa Kỳ, phẫu
thuật nội soi mũi xoang bắt đầu được phổ biến và phát triển mạnh mẽ trên khắp
thế giới. Mục tiêu của phẫu thuật nội soi mũi xoang là phục hồi sự thông khí và
dẫn lưu của phức hợp lỗ thông mũi xoang, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi
phục về cấu trúc và chức năng.
Ưu điểm
- Ưu điểm vượt trội trong gia tăng
độ chiếu sáng, rõ nét và khả năng quan sát các mốc giải phẫu trong hốc mũi,
thầy thuốc dễ tiếp cận và đánh giá một cách chính xác các bệnh lý sâu trong hốc
mũi.
- Lấy bỏ sạch bệnh tích, đồng thời
bảo tồn tối đa niêm mạc lành, kể cả niêm mạc bệnh lý còn có thể hồi phục được,
tránh nạo bỏ niêm mạc triệt để như trong phẫu thuật tiệt căn trước đây. Chính
sự phục hồi niêm mạc xoang là cơ sở của sự lành bệnh.
- Phẫu thuật nhẹ nhàng, chính xác
hơn mổ dưới ánh sáng của đèn Clar.
- Không cần nằm viện, có thể về nhà
trong một vài ngày.
- Phẫu thuật an toàn, ít biến chứng.
Phẫu thuật nội soi mũi xoang được
thực hiện như thế nào?
- Chỉ định phẫu thuật nội
soi mũi xoang (FESS):
+
Viêm mũi xoang mãn tính, điều trị nội khoa thất bại.
+
Polyp mũi.
- Phẫu thuật nội soi mũi xoang được
thực hiện dưới gây mê nội khí quản tại phòng mổ. Phẫu thuật nội soi mũi xoang
chỉ thực hiện bên trong mũi, không rạch da bên ngoài. Hình ảnh nội soi được
chiếu lên màn hình, bác sỹ phẫu thuật dùng những dụng cụ rất nhỏ dành riêng cho
phẫu thuật nội soi, lấy bỏ bệnh tích trong mũi xoang, đồng thời làm rộng các lỗ
thông xoang, phục hồi lại sự thông khí và dẫn lưu trong các xoang. Chỉnh hình
vách ngăn, cắt đốt cuống mũi có thể thực hiện cùng lúc với FESS.Thời gian FESS
khoảng 1 giờ. Sau mổ, bệnh nhân sẽ được đặt 2 miếng xốp (merocel) vào 2 bên hốc
mũi để cầm máu. Hai miếng xốp này được lấy ra từ 24 đến 48 giờ sau phẫu thuật.
Tỉ lệ thành công của FESS: 80-90% bệnh nhân giảm triệu chứng và hài lòng với
kết quả FESS.
*
Nghẹt mũi, đau mặt, nhức đầu: kết quả tốt.
*
Chảy mũi sau: từ 70% - 80% bệnh nhân có cải thiện.
*
Mất mùi có thể phục hồi sau FESS, nhưng mất vài tháng điều trị sau mổ với
steroid xịt mũi.
*
Nếu có polyp: có thể tái phát ở 50% bệnh nhân, xảy ra nhiều năm sau phẫu thuật
thành công.
Những điều cần làm trước khi phẫu
thuật
- Nhịn ăn 6 giờ trước phẫu thuật.
Thông báo cho bác sỹ biết những
thuốc bạn đã và đang sử dụng bởi vì có một số thuốc ảnh hưởng đến quá trình
đông máu.
Những điều cần biết sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, bạn sẽ tỉnh dậy ở phòng hồi sức. Trong mũi của bạn bây
giờ có 2 miếng xốp cầm máu, do đó bạn chỉ có thể thở được bằng đường miệng. Có
thể có một ít máu trong mũi hoặc miệng của bạn, điều này là bình thường và sẽ
hết sau đó. Lúc này bạn sẽ có cảm giác mệt, đau ở họng, nghẹt mũi, và khát
nước. Bạn nên khạc ra hết những chất tiết, máu trong miệng, điều dưỡng sẽ theo
dõi mạch, huyết áp và nhịp thở thường xuyên. Nếu bạn có bất cứ sự khó chịu gì,
vui lòng báo cho điều dưỡng biết, họ sẽ giúp đỡ bạn trong lúc này. Bạn có thể
uống được một ít nước nếu bạn có nhu cầu. Bạn được khuyên là không nên ăn uống
nhiều vì dễ bị nôn.
Sau phẫu thuật FESS, bạn có thể về nhà trong ngày. Sau FESS, bạn sẽ có
cảm giác như bị cảm cúm trong một đến hai tuần đầu bởi vì niêm mạc mũi sẽ bị
phù nề sau phẫu thuật giống như trong bệnh cảnh nhiễm siêu vi. Bạn sẽ thấy có
đàm nhầy, máu bầm chảy từ mũi xuống họng kéo dài khoảng 3 tháng sau mổ. Điều
bày là bình thường, không có gì phải lo lắng.
Những điều nên tránh trong 2 tuần
đầu sau phẫu thuật
Thuốc lá, khói, bụi, công việc nặng, kể cả thể dục thể hình, xì mũi
mạnh, xì mũi nhẹ nhàng thì được, nhất là sau khi rửa mũi, tiếp xúc với những
người bị cảm cúm, không uống nhiều rượu bia, bơi lặn.
BSCKII. Lê Thanh Phong - Phó Giám đốc